تبعات اجتماعی افزایش مرخصی زایمان در ایران

امشب مصاحبه ای داشتم با بی بی سی فارسی درباره مصوبه افزایش مرخصی زایمان از 6 ماه به 9 ماه در ایران برای زنان و تعیین دو هفته مرخصی در همین ارتباط برای شوهران.
در نگاه اول به نظر می رسد این مصوبه پارامتر مثبتی برای زنان محسوب شود. به این دلیل که توجه دولت به شرایط زنان باردار و ایجاد تسهیلات بیشتر برای آنان باعث رضایت خاطر آنها خواهد شد و از استرس های بارداری و مسائل بعد از آن خواهد کاست.
در برنامه های حمایت های اجتماعی در کشورهای صنعتی این نوع تسهیلات بسیار گسترده تر و طولانی مدت تر در اختیار خانواده ها قرار می گیرد. گرچه مرخصی زایمان به عنوان نمونه در فرانسه 6 ماه است اما حمایت ها از زنان همانند کمک های مالی تا سالها ادامه دارد . از این منظر به نظر نمی رسد مصوبه دولت ایران در جهت پایه ریزی یک سیستم حمایت اجتماعی از زنان باشد چرا که بیشتر نگاه کوتاه مدت در این برنامه به چشم می خورد.
اگر کمی به عقب بازگردیم مسئله حذف سیاست های کنترل جمعیت که چندی است توسط دولت دنبال می شود و به حذف بسیاری از تسهیلاتی که در خدمت پیشگیری از بارداری قرار می گرفت بهتر می توان این مصوبه را مورد تحلیل قرار داد.
سیاست حذف کنترل جمعیت و تلاش برای ایجاد مشوق های جدید برای ترغیب زنان و خانواده ها به بچه دار شدن اکنون به این مصوبه انجامیده است. از نگاه سیاستگذاران دولتی در ایران برای ترغیب زنان و خانواده ها به بچه دار شدن بیشتر باید مشوق های ملموسی در اختیار خانواده قرار داد. مصوبه اخیر نیز شکل اجرایی همین مشوق های ملموس است.
در این ارتباط چند نکته قابل توجه است :
اول : به نظر می رسد این مصوبه گروه هدف خود را خانواده های طبقه متوسط پایین و طبقه پایین در نظر گرفته است.
مشوق های کوتاه مدت و ملموس بیشتر از دیگر طبقات می تواند این بخش از طبقه متوسط و طبقه پایین را ترغیب کند گرچه به نظر نمی رسد از کارایی وسیعی و عمیقی برخوردار باشد. جمعیت شناسان و جامعه شناسان معتقدند که که در خصوص بحث جمعیت هنگامی که جامعه ای تاثیر کنترل جمعیت در وضعیت اقتصادی خانواده را احساس کرد به سختی می توان این روند را معکوس کرد.
دوم : این مصوبه تبعاتی برای زنان شاغل بدنبال دارد. افزایش مرخصی زایمان مدت زمان بیشتری زنان را از محیط کار دور نگاه می دارد. این مسئله خطر ترک  یا از دست دادن کار را برای زنان افزایش می دهد. هم از دیدگاه کارفرمایان خصوصا در شرکت های خصوصی و هم به خاطر فشارهای سنتی و خانوادگی برای جلب نظر زنان به اکتفا کردن به خانه داری و تربیت فرزندان.