طرد اجتماعی و نتایج یک پژوهش در تهران

امروز گفتگویی داشتم با برنامه "نوبت شما" بی بی سی درباره نتایج پژوهشی در ایران که نشان می دهد نزدیک به پنجاه درصد جوانان تهرانی اظهار داشته اند که احساس "طرد اجتماعی" را تجربه کرده اند.

اینکه طرد اجتماعی  چیست و چگونه این پژوهش نشان می دهد که جامعه جوانان ایران کاملا قطبی شده و شکاف بزرگی در جامعه ایجاد شده که نتایج و خطرهای وحشتناکی برای زندگی جوانان به بار آورده و اساسا جامعه ایران را از معنا تهی کرده و دیگر به سختی می توان از چیزی به نام "جامعه ایران" سخن گفت. همبستگی اجتماعی مهمترین چیزی است که اکنون دیگر به کلی از میان رفته است. 

لینک گفتگو با نوبت شما بی بی سی : 

http://www.bbc.co.uk/persian/tv/2011/04/000001_ptv_your_turn.shtml

گزارشی از پژوهش درباره طرد اجتماعی ( ایسنا)

رییس مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت ورزش و جوانان با اعلام اینکه بیش از نیمی از جوانان استان تهران درخطر احساس طرد اجتماعی بالاتر از حد متوسط هستند،‌ گفت: این جوانان در وضعیت محرومیت‌های چندگانه و مزمن به سر می‌برند.

محمدتقی حسن زاده در گفت‌وگو با خبرنگار«جوانان» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، افزود: طی تحقیقات مرکز مطالعات و پژوهش‌های راهبردی وزارت ورزش و جوانان در سال 1388 که بر روی 1200 نفر از جوانان شهر تهران، اسلامشهر، ورامین و پاکدشت انجام شده قریب نیمی از آنها از محرومیت‌های چند گانه مزمن و انباشت شده در رنج بوده و احساس طرد را تجربه کرده‌اند.

وی با اشاره به ابعاد سه گانه طرد عینی گفت: در بعد محرومیت‌ مادی که شامل مولفه‌های فاصله درآمد و هزینه و سرانه درآمد خانوار، بدهی معوق و وابستگی درآمد است، 41 درصد جوانان مورد مطالعه بالاتر از حد میانگین بوده و به طور نسبی طرد شده‌اند. همچنین در بعد محرومیت از حقوق اجتماعی اساسی که ترکیبی از مولفه‌های آموزشی، مراقبت بهداشتی، مسکن،‌ محله مسکونی مناسب و ازدواج است، ‌45 درصد از افراد مورد مطالعه بالاتر از حد میانگین و دچار طرد اجتماعی شده‌اند.

وی افزود: در محرومیت از ادغام اجتماعی – فرهنگی که شامل مشارکت در کار و اشتغال، ‌مشارکت‌های اجتماعی رسمی و غیررسمی و امکانات فرهنگی - فراغتی مناسب است نیز حدود 48.8 درصد از جوانان مذکور بالاتر از میانگین شاخص بوده و آنها دچار طرد یا عدم ادغام اجتماعی - فرهنگی کافی هستند.

جوانان 25 تا 29 سال بیشتر در معرض خطر طرد اجتماعی هستند

رییس مرکز مطالعات و پژوهش‌های وزارت ورزش و جوانان با بیان اینکه جوانان مطرود به ویژه از حیث حقوق اجتماعی اساسی یعنی حق آموزش و ازدواج، مسکن، بهداشت و سلامت، فراغت و مشارکت اجتماعی دچار ضیق امکانات و مشکلاتی به مراتب شدیدتر و دیرپاتر از محرومیت‌های پایه و اولیه هستند، افزود: جوانان رده سنی 25 تا 29 سال در مقایسه با گروه سنی پایین تر بیشتر در معرض خطر طرد اجتماعی هستند و به شکل معناداری از میزان‌های بالاتر طرد در تمام ابعاد رنج می‌برند.

دختران و زنان جوان در ابعاد اقتصادی طرد اجتماعی بیشتر دچار آسیب هستند

حسن زاده طرد اجتماعی را فراجنسیتی دانست و اظهار کرد: طرد اجتماعی به جز ابعاد اقتصادی که در آن دختران و زنان جوان بیشتر دچار آسیب هستند در ابعاد دیگر اساسا فراجنسیتی بوده و عموم جوانان و نوجوانان اعم از دختر و پسر را درگیر ساخته است.

خطر طرد ذهنی جوانان

وی با اشاره به خطر طرد ذهنی جوانان خاطرنشان کرد: فاصله تصورات و انتظارات جوانان ازواقعیت زندگی‌شان در حوزه نیازهای اساسی مدنظر آنان از شاخص‌های کلی طرد ذهنی است که حدود 56 درصد از جوانان و نوجوانان دچار طرد ذهنی یا احساس دور افتادگی نسبی از منابع، امکانات و فرصت‌های مادی و غیر مادی لازم هستند که رقمی بالا و قابل تامل و از نظر فردی و اجتماعی خطرساز است.

حسن زاده در تشریح چگونگی به وجود آمدن طرد اجتماعی گفت: در چشم انداز طرد اجتماعی فقر و محرومیت زمانی به وجود می‌آید که گروه‌ها یا بخش‌ها از یک جامعه به دلایل اغلب غیر ارادی و ناخواسته و در یک روند تدریجی و انباشتی دچار زنجیره‌ای از محرومیت‌ها یا فقدان‌های اساسی شده و از آنچه برای یک زندگی معمول، سالم و بهنجار فردی و اجتماعی در هر جامعه لازم است، جدا و دور می‌گردند.

وی افزود: افراد و گروه‌های مذکور بر حسب خصایص، شرایط، حوادثی در گذشته زندگی خود که بین آنان و دیگران تفاوت ایجاد می‌کند،‌ از جریان اصلی توزیع منابع و فرصت‌های اجتماعی جدا یا بیرون رانده می‌شوند،‌ این جداشدگی یا طرد که ماهیت و خصلتی پویا و تجمعی دارد، نه تنها وضعیت فعلی زندگی آنان را به شکل منفی متاثر می‌سازد؛ بلکه به آینده آنان و فرزندانشان نیز جریان و انتقال پیدا کرده و آنها را در معرض خطر، تهدید و آسیب دیدگی جدی قرار می‌دهد.